Pizza heeft een lange geschiedenis. Flatbreads met toppings werden geconsumeerd door de oude Egyptenaren, Romeinen en Grieken (die laatsten aten een versie met kruiden en olie, vergelijkbaar met de focaccia van vandaag). Maar de moderne geboorteplaats van pizza is de regio Campanië in het zuidwesten van Italië, de thuisbasis van de stad Napels.
Napels werd rond 600 voor Christus gesticht als een Griekse nederzetting en was in de jaren 1700 en begin 1800 een bloeiende stad aan het water. Technisch gezien was het een onafhankelijk koninkrijk, maar het was berucht om zijn massa’s werkende armen, of lazzaroni. Hoe dichter je bij de baai kwam, hoe dichter hun bevolking en een groot deel van hun leven werd buiten gedaan, soms in huizen die niet veel meer dan een kamer waren. Deze Napolitanen hadden goedkoop voedsel nodig dat snel kon worden geconsumeerd. Pizza – flatbreads met verschillende toppings, gegeten voor elke maaltijd en verkocht door straatverkopers of informele restaurants – voldeed aan deze behoefte. Deze vroege pizza’s die door de armen van Napels werden geconsumeerd, bevatten de smakelijke garnituren die tegenwoordig geliefd zijn, zoals tomaten, kaas, olie, ansjovis en knoflook.
Italië verenigde zich in 1861 en koning Umberto I en koningin Margherita bezochten Napels in 1889. Volgens de legende raakte het reizende paar verveeld met hun vaste dieet van Franse haute cuisine en vroeg ze om een assortiment pizza’s van de Pizzeria Brandi van de stad, de opvolger van pizzeria Da Pietro, opgericht in 1760. De variëteit waar de koningin het meest van genoot, heette pizza mozzarella, een taart gegarneerd met zachte witte kaas, rode tomaten en groene basilicum.
Vanaf dat moment, zo gaat het verhaal, werd die specifieke topping-combinatie pizza Margherita genoemd. De zegen van koningin Margherita had het begin kunnen zijn van een pizza-rage in heel Italië. Maar pizza zou tot in de jaren 1940 weinig bekend blijven in Italië buiten de grenzen van Napels.
Op het einde van de 18e eeuw, begin 19e eeuw begon een golf van Italiaanse immigranten aan te komen op de Amerikaanse kusten. Ze brachten hun tradities, hun cultuur en natuurlijk hun keuken met zich mee. Een van de culinaire schatten die ze bij zich hadden, was het recept voor pizza, een gerecht dat op het punt stond aan een transformerende reis te beginnen in zijn nieuwe thuis.
De eerste pizzeria in de Verenigde Staten, G. Lombardi’s, opende in 1905 in New York City. Het was hier dat Amerikanen voor het eerst kennismaakten met deze Italiaanse specialiteit. De pizza bij Lombardi’s was vergelijkbaar met de Napolitaanse stijl, met een dunne, knapperige korst en eenvoudige, verse toppings. Het was meteen een hit, vooral onder de groeiende Italiaans-Amerikaanse gemeenschap.
Maar toen pizza aan populariteit begon te winnen, begon het ook te evolueren. Amerikaanse pizzaiolo’s begonnen te experimenteren met het traditionele recept en pasten het aan de lokale smaak en ingrediënten aan. Dit leidde tot de creatie van nieuwe, duidelijk Amerikaanse pizzastijlen.
Zo werd de dunne, knapperige korst in New York gegarneerd met een rijke, pittige tomatensaus en een royale laag mozzarella. Het resultaat was de pizza in New York-stijl, een plakje dat gemakkelijk kan worden gevouwen en onderweg kan worden gegeten.
Ondertussen nam pizza in Chicago een heel andere vorm aan. De korst was dikker en gebakken in een diepe schaal, waardoor een stevige taart ontstond die veel meer toppings kon bevatten. Het resultaat was de deep-dish pizza in Chicago-stijl, een maaltijd die net zo robuust en winterhard was als de stad waar hij vandaan kwam.
Pizza in Amerika was dus meer dan alleen het repliceren van het Italiaanse origineel. Het was een culinaire innovatie, een bewijs van de creativiteit en het aanpassingsvermogen van de Amerikaanse geest. Tegenwoordig worden pizza’s in Amerikaanse stijl gegeten in de Verenigde Staten en wereldwijd.
Tegenwoordig heeft pizza zijn bescheiden oorsprong overstegen en is het een wereldwijd fenomeen geworden. Het is niet langer alleen een gerecht; Het is een cultureel icoon, een universele taal van verrukkingen die mensen van alle leeftijden, uit alle lagen van de bevolking, in alle uithoeken van de wereld aanspreekt.
Vanaf zijn geboorteplaats in Napels heeft pizza heinde en verre gereisd, zich aangepast en geëvolueerd met elke nieuwe cultuur die het tegenkomt. In elk land is pizza een eigen leven gaan leiden, een weerspiegeling van de lokale smaak en tradities met behoud van zijn kernidentiteit.
In Italië heeft de Napolitaanse pizza van de Europese Unie de status van beschermde oorsprongsbenaming gekregen, waardoor het traditionele recept behouden blijft voor toekomstige generaties. Deze pizza viert eenvoud en kwaliteit, met een dunne, zachte korst, San Marzano-tomaten en verse buffelmozzarella.
In de Verenigde Staten is het pizzalandschap net zo divers als het land zelf. Van de dunne, opvouwbare plakjes van New York tot de diepe, hartige taarten van Chicago en de gastronomische, ambachtelijke creaties van Californië, Amerikaanse pizza is een bewijs van de geest van innovatie en diversiteit van het land.
In Japan is pizza opnieuw uitgevonden met toppings zoals inktvis en mayo Jaga (een combinatie van mayonaise, aardappel en spek), terwijl pizza’s in Brazilië vaak toppings bevatten zoals groene erwten, wortelen en bieten. Deze unieke interpretaties tonen de ongelooflijke veelzijdigheid van pizza en het vermogen om culinaire tradities te overbruggen.
Tegenwoordig is pizza meer dan alleen maar een voedingsmiddel; het is een wereldwijde ambassadeur van smaak, een culinaire kameleon die zich aan elke omgeving kan aanpassen. Het is een bewijs van de blijvende populariteit van pizza dat het zo’n diversiteit kan omarmen en toch trouw kan blijven aan zijn roots. Als we naar de toekomst kijken, is één ding zeker: de wereldwijde liefdesrelatie met pizza is een blijvertje.
De reis van pizza van de oude flatbreads van Perzië en Griekenland naar de drukke straten van Napels en vervolgens naar de verre uithoeken van de wereld is een bewijs van de kracht van voedsel om grenzen te overschrijden en mensen samen te brengen. Het is een verhaal van innovatie, aanpassing en de universele liefde voor een goede maaltijd.
Dus de volgende keer dat je in een stuk pizza bijt, onthoud dan dat je niet alleen geniet van een combinatie van deeg, saus en kaas. Je neemt deel aan een stukje geschiedenis, een culinaire traditie die eeuwen en continenten overspant. En terwijl je geniet van die laatste hap, neem dan even de tijd om te genieten van de reis die pizza heeft afgelegd om op je bord te komen. Elk stuk pizza is tenslotte een heerlijk bewijs van onze gedeelde menselijke geschiedenis.